Νομαρχιακή Σύμβουλος Θεσπρωτίας
Πρόεδρος Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής
Πρόεδρος Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής
Οικολογικός τουρισμός (Οικοτουρισμός)
Δυνατότητες και προοπτικές στη Θεσπρωτία
Δυνατότητες και προοπτικές στη Θεσπρωτία
Αποτελεί πλέον κοινό τόπο για όλους μας ότι ο τουρισμός είναι υπόθεση που αφορά όλη την Ελλάδα και όλους τους Έλληνες και είναι θέμα εθνικής συνείδησης ο τρόπος με τον οποίο θα προβάλλουμε τη χώρα μας, με σεβασμό πάντα στο περιβάλλον, την ιστορική μας ταυτότητα και την πολιτιστική μας κληρονομιά.
Η Θεσπρωτία αλλά και ολόκληρη η περιφέρεια της χώρας μας βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης, μέσα από μεγάλα οδικά έργα και έργα υποδομής, που ολοκληρώνονται σταδιακά και θέτουν τις βάσεις για να αναπτυχθεί ο τουρισμός σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο φυσικός μας πλούτος, σε συνδυασμό με την πολιτιστική μας κληρονομιά, την ανάδειξη των ιστορικών τόπων και αρχαιολογικών χώρων, τις νέες τεχνολογίες για την προώθηση της διαφήμισης του νομού μας, τα τοπικά προϊόντα, τη γαστρονομική μας παράδοση, τη γνήσια ελληνική φιλοξενία και την υψηλή παροχή υπηρεσιών αποτελούν πόλους έλξης τουριστών. Είναι η δύναμή μας και το πλεονέκτημά μας στην ανταγωνιστική αγορά του τουρισμού.
Ο τουρισμός λοιπόν είναι εθνικός στόχος και αποτελεί την κορωνίδα της εθνικής μας οικονομίας. Για το λόγο αυτό οφείλουμε να τον διατηρήσουμε σε υψηλά επίπεδα, για να μπορέσουμε να στηρίξουμε τόσο το εθνικό όσο και το τοπικό μας συμφέρον.
Θεσπρωτική φύση
Η Θεσπρωτία διαθέτει ιδιαίτερα πλούσιο και ποικίλο φυσικό περιβάλλον, καθώς, παρά τη μικρή της έκταση, παρουσιάζει σπάνια γεωμορφολογία, με έντονες αντιθέσεις και πολλές περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας. Ατέλειωτες δαντελωτές ακτές, χερσόνησοι και ακρωτήρια, επιβλητικά βουνά, σπήλαια και φαράγγια, λίμνες, ποτάμια, ιστορικά και αρχαιολογικά μνημεία και ευρήματα. Υδροβιότοποι εξαιρετικής ομορφιάς στο Καλοδίκι Μαργαριτίου, στο Μακρυγιάλι και στις εκβολές του ποταμού Καλαμά στη Σαγιάδα και μοναδικά οικοσυστήματα «προικίζουν» τη θεσπρωτική γη με εντυπωσιακά τοπία, τα οποία, σε συνδυασμό με το ήπιο κλίμα της περιοχής, καθιστούν τον τόπο μας ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις του οικολογικού-εναλλακτικού τουρισμού.
Παράγοντες που καθιστούν τη Θεσπρωτία ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις του εναλλακτικού τουρισμού
Η Θεσπρωτία αλλά και ολόκληρη η περιφέρεια της χώρας μας βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης, μέσα από μεγάλα οδικά έργα και έργα υποδομής, που ολοκληρώνονται σταδιακά και θέτουν τις βάσεις για να αναπτυχθεί ο τουρισμός σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο φυσικός μας πλούτος, σε συνδυασμό με την πολιτιστική μας κληρονομιά, την ανάδειξη των ιστορικών τόπων και αρχαιολογικών χώρων, τις νέες τεχνολογίες για την προώθηση της διαφήμισης του νομού μας, τα τοπικά προϊόντα, τη γαστρονομική μας παράδοση, τη γνήσια ελληνική φιλοξενία και την υψηλή παροχή υπηρεσιών αποτελούν πόλους έλξης τουριστών. Είναι η δύναμή μας και το πλεονέκτημά μας στην ανταγωνιστική αγορά του τουρισμού.
Ο τουρισμός λοιπόν είναι εθνικός στόχος και αποτελεί την κορωνίδα της εθνικής μας οικονομίας. Για το λόγο αυτό οφείλουμε να τον διατηρήσουμε σε υψηλά επίπεδα, για να μπορέσουμε να στηρίξουμε τόσο το εθνικό όσο και το τοπικό μας συμφέρον.
Θεσπρωτική φύση
Η Θεσπρωτία διαθέτει ιδιαίτερα πλούσιο και ποικίλο φυσικό περιβάλλον, καθώς, παρά τη μικρή της έκταση, παρουσιάζει σπάνια γεωμορφολογία, με έντονες αντιθέσεις και πολλές περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας. Ατέλειωτες δαντελωτές ακτές, χερσόνησοι και ακρωτήρια, επιβλητικά βουνά, σπήλαια και φαράγγια, λίμνες, ποτάμια, ιστορικά και αρχαιολογικά μνημεία και ευρήματα. Υδροβιότοποι εξαιρετικής ομορφιάς στο Καλοδίκι Μαργαριτίου, στο Μακρυγιάλι και στις εκβολές του ποταμού Καλαμά στη Σαγιάδα και μοναδικά οικοσυστήματα «προικίζουν» τη θεσπρωτική γη με εντυπωσιακά τοπία, τα οποία, σε συνδυασμό με το ήπιο κλίμα της περιοχής, καθιστούν τον τόπο μας ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις του οικολογικού-εναλλακτικού τουρισμού.
Παράγοντες που καθιστούν τη Θεσπρωτία ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις του εναλλακτικού τουρισμού
1.- Εθνικοί δρυμοί
Ο όρος «Εθνικός Δρυμός» αναφέρεται σε περιοχές που, σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία, έχουν ιδιαίτερη οικολογική σημασία λόγω της σπανιότητας και της ποικιλομορφίας της χλωρίδας και της πανίδας τους, των γεωμορφολογικών σχηματισμών, του υπεδάφους, των νερών και της ατμόσφαιράς τους, όπως τα στενά του Καλαμά και του Αχέροντα.
Άλλες προστατευόμενες περιοχές. Από το 1937, η Ελλάδα άρχισε να αναγνωρίζει περιοχές με ειδικό οικολογικό ενδιαφέρον (δάση, υγροτόπους κα.) και να τις θέτει υπό καθεστώς ειδικής προστασίας. Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε αρχικά ήταν η απόλυτη προστασία των φυσικών περιοχών και ο αποκλεισμός των ανθρώπινων δραστηριοτήτων σ΄ αυτές. Στην πορεία, η προσέγγιση αυτή εμπλουτίστηκε από την αντίληψη της ενσωμάτωσης της προστατευόμενης περιοχής στον περιβάλλοντα χώρο και της στενής σύνδεσης της προστασίας τους με την αειφορική χρήση των φυσικών πόρων.
Ο όρος «Εθνικός Δρυμός» αναφέρεται σε περιοχές που, σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία, έχουν ιδιαίτερη οικολογική σημασία λόγω της σπανιότητας και της ποικιλομορφίας της χλωρίδας και της πανίδας τους, των γεωμορφολογικών σχηματισμών, του υπεδάφους, των νερών και της ατμόσφαιράς τους, όπως τα στενά του Καλαμά και του Αχέροντα.
Άλλες προστατευόμενες περιοχές. Από το 1937, η Ελλάδα άρχισε να αναγνωρίζει περιοχές με ειδικό οικολογικό ενδιαφέρον (δάση, υγροτόπους κα.) και να τις θέτει υπό καθεστώς ειδικής προστασίας. Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε αρχικά ήταν η απόλυτη προστασία των φυσικών περιοχών και ο αποκλεισμός των ανθρώπινων δραστηριοτήτων σ΄ αυτές. Στην πορεία, η προσέγγιση αυτή εμπλουτίστηκε από την αντίληψη της ενσωμάτωσης της προστατευόμενης περιοχής στον περιβάλλοντα χώρο και της στενής σύνδεσης της προστασίας τους με την αειφορική χρήση των φυσικών πόρων.
2.- Λίμνη Καλοδικίου
Στη Θεσπρωτία υπάρχει ένα προστατευόμενο έλος στο Καλοδίκι Μαργαριτίου, ή όπως είναι αλλιώς γνωστό η «λίμνη με τα νούφαρα». Καλύπτει σημαντική έκταση και αποτελεί ένα σημαντικό οικοσύστημα στον τόπο μας.
Στη Θεσπρωτία υπάρχει ένα προστατευόμενο έλος στο Καλοδίκι Μαργαριτίου, ή όπως είναι αλλιώς γνωστό η «λίμνη με τα νούφαρα». Καλύπτει σημαντική έκταση και αποτελεί ένα σημαντικό οικοσύστημα στον τόπο μας.
3.- Ποτάμια
Τα ποτάμια Καλαμάς και Αχέροντας, που διασχίζουν το νομό μας από ανατολικά προς τα δυτικά, είναι σχετικά μικρά, ακολουθούν τη διεύθυνση των κοιλάδων και χύνονται στο Ιόνιο. Κατά μήκος της διαδρομής τους σχηματίζουν φαράγγια και καταρράκτες, αναπτύσσουν σημαντικά οικοσυστήματα και στο δέλτα τους σχηματίζουν υγρότοπους διεθνούς σημασίας.
Επίσης, πολλοί τοπικοί και άλλοι φορείς (Νομαρχίες, δήμοι, πολιτιστικοί σύλλογοι, ιδιωτικές επιχειρήσεις κλπ.) οργανώνουν σ΄ αυτά δραστηριότητες ειδικών (extreme) σπορ, όπως είναι το καγιάκ, το rafting, το παραπέντε, ιππασία κατά μήκος του ποταμού ή και μέσα σ΄αυτό, καθώς και πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως το river-party στον Αχέροντα.
Τα ποτάμια Καλαμάς και Αχέροντας, που διασχίζουν το νομό μας από ανατολικά προς τα δυτικά, είναι σχετικά μικρά, ακολουθούν τη διεύθυνση των κοιλάδων και χύνονται στο Ιόνιο. Κατά μήκος της διαδρομής τους σχηματίζουν φαράγγια και καταρράκτες, αναπτύσσουν σημαντικά οικοσυστήματα και στο δέλτα τους σχηματίζουν υγρότοπους διεθνούς σημασίας.
Επίσης, πολλοί τοπικοί και άλλοι φορείς (Νομαρχίες, δήμοι, πολιτιστικοί σύλλογοι, ιδιωτικές επιχειρήσεις κλπ.) οργανώνουν σ΄ αυτά δραστηριότητες ειδικών (extreme) σπορ, όπως είναι το καγιάκ, το rafting, το παραπέντε, ιππασία κατά μήκος του ποταμού ή και μέσα σ΄αυτό, καθώς και πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως το river-party στον Αχέροντα.
4.- Σπήλαια
Στη Θεσπρωτία, λόγω της πλούσιας γεωλογικής δομής και ιστορίας, δημιουργήθηκαν πλήθος πανέμορφων υπόγειων σπηλαίων, όπως αυτά στη Σίδερη Φιλιατών και στην Ψάκκα Παραμυθιάς, τα οποία παραμένουν ακόμα ανεξερεύνητα. Η δημιουργία τους οφείλεται στην τεράστια ποσότητα ασβεστόλιθου, που καλύπτει την επιφάνεια της χώρας σε ποσοστό 65% περίπου.
Επίσης, υπάρχουν κοιλότητες, σε απόκρημνες πλαγιές, που χρησιμοποιήθηκαν από μοναχούς ως «ασκηταριά», όπως το ασκηταριό του όσιου Νείλου στο βράχο απέναντι από τη μονή Γηρομερίου, καθώς και το ασκηταριό του Αγίου Αρσενίου στη Βέλλιανη Παραμυθιάς, πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο της Ελαίας.
5.- Φαράγγια
Τα φαράγγια κατά μήκος των ποταμών Καλαμά και Αχέροντα είναι χαρακτηριστικοί σχηματισμοί των ασβεστολιθικών βουνών. Δημιουργήθηκαν από τα νερά των βροχοπτώσεων και των χιονιών που λιώνουν. Στα απρόσιτα τοιχώματά τους φυτρώνουν σπάνια αγριολούλουδα και βρίσκουν ασφαλείς θέσεις φωλιάσματος πολλά πουλιά.
Η «διάσχιση φαραγγιού» (canyoning) είναι η δραστηριότητα που συνδυάζει πεζοπορία, αναρρίχηση, κατάβαση βράχων, πέρασμα ποταμιών και κολύμπι. Και όπου στη διαδρομή υπάρχουν καταρράκτες περιλαμβάνει και άλματα από ύψος στο νερό.
Στη Θεσπρωτία, λόγω της πλούσιας γεωλογικής δομής και ιστορίας, δημιουργήθηκαν πλήθος πανέμορφων υπόγειων σπηλαίων, όπως αυτά στη Σίδερη Φιλιατών και στην Ψάκκα Παραμυθιάς, τα οποία παραμένουν ακόμα ανεξερεύνητα. Η δημιουργία τους οφείλεται στην τεράστια ποσότητα ασβεστόλιθου, που καλύπτει την επιφάνεια της χώρας σε ποσοστό 65% περίπου.
Επίσης, υπάρχουν κοιλότητες, σε απόκρημνες πλαγιές, που χρησιμοποιήθηκαν από μοναχούς ως «ασκηταριά», όπως το ασκηταριό του όσιου Νείλου στο βράχο απέναντι από τη μονή Γηρομερίου, καθώς και το ασκηταριό του Αγίου Αρσενίου στη Βέλλιανη Παραμυθιάς, πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο της Ελαίας.
5.- Φαράγγια
Τα φαράγγια κατά μήκος των ποταμών Καλαμά και Αχέροντα είναι χαρακτηριστικοί σχηματισμοί των ασβεστολιθικών βουνών. Δημιουργήθηκαν από τα νερά των βροχοπτώσεων και των χιονιών που λιώνουν. Στα απρόσιτα τοιχώματά τους φυτρώνουν σπάνια αγριολούλουδα και βρίσκουν ασφαλείς θέσεις φωλιάσματος πολλά πουλιά.
Η «διάσχιση φαραγγιού» (canyoning) είναι η δραστηριότητα που συνδυάζει πεζοπορία, αναρρίχηση, κατάβαση βράχων, πέρασμα ποταμιών και κολύμπι. Και όπου στη διαδρομή υπάρχουν καταρράκτες περιλαμβάνει και άλματα από ύψος στο νερό.
6.- Λαογραφικά μουσεία
Υπάρχουν αξιόλογα λαογραφικά μουσεία στον Τσαμαντά, στην Πέρδικα, στο Πολύδροσο, στο Φοινίκι, και το Νεοχώρι Παραμυθιάς, με εκθέματα από ιδιώτες.
Υπάρχουν αξιόλογα λαογραφικά μουσεία στον Τσαμαντά, στην Πέρδικα, στο Πολύδροσο, στο Φοινίκι, και το Νεοχώρι Παραμυθιάς, με εκθέματα από ιδιώτες.
7.- Ιστορικοί - Αρχαιολογικοί χώροι
Αξίζει να σημειωθεί ο ιστορικός χώρος του Σουλίου, με τα ερείπια των σπιτιών των Μποτσαραίων και των Τζαβελλαίων και το Κούγκι του καλόγερου Σαμουήλ, όπου κάθε τελευταία Κυριακή του Μαΐου γίνεται αναπαράσταση της ανατίναξης του Κουγκίου, για να γνωρίζει στους νεότερους τους απελευθερωτικούς αγώνες των Σουλιωτών κατά του Αλή πασά.
Πλήθος επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων, διάσπαρτων σ’όλη τη Θεσπρωτία, όπως ο Πύργος Ραγίου και το κάστρο στην Ηγουμενίτσα, η Γιτάνη στους Φιλιάτες, η Φανωτή-Ντόλιανη στον Παραπόταμο, η Ελαία και ο Πύργος της Κούλιας στην Παραμυθιά, το Δυμόκαστρο στην Πέρδικα, μαρτυρούν την ιστορία και την οικονομική άνθηση της Θεσπρωτίας από τους ελληνιστικούς ακόμη χρόνους.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα, που έφερε στο φως η σκαπάνη, θα εκτεθούν στο αρχαιολογικό μουσείο, που σύντομα περατώνεται, στην πόλη της Ηγουμενίτσας.
Αξίζει να σημειωθεί ο ιστορικός χώρος του Σουλίου, με τα ερείπια των σπιτιών των Μποτσαραίων και των Τζαβελλαίων και το Κούγκι του καλόγερου Σαμουήλ, όπου κάθε τελευταία Κυριακή του Μαΐου γίνεται αναπαράσταση της ανατίναξης του Κουγκίου, για να γνωρίζει στους νεότερους τους απελευθερωτικούς αγώνες των Σουλιωτών κατά του Αλή πασά.
Πλήθος επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων, διάσπαρτων σ’όλη τη Θεσπρωτία, όπως ο Πύργος Ραγίου και το κάστρο στην Ηγουμενίτσα, η Γιτάνη στους Φιλιάτες, η Φανωτή-Ντόλιανη στον Παραπόταμο, η Ελαία και ο Πύργος της Κούλιας στην Παραμυθιά, το Δυμόκαστρο στην Πέρδικα, μαρτυρούν την ιστορία και την οικονομική άνθηση της Θεσπρωτίας από τους ελληνιστικούς ακόμη χρόνους.
Τα αρχαιολογικά ευρήματα, που έφερε στο φως η σκαπάνη, θα εκτεθούν στο αρχαιολογικό μουσείο, που σύντομα περατώνεται, στην πόλη της Ηγουμενίτσας.
8.- Παραδοσιακοί οικισμοί
Αξιόλογοι παραδοσιακοί οικισμοί στην Παλαιά Σαγιάδα, το Φοινίκι, το Πλαίσιο, τη Φανερωμένη, τη Σίδερη, τον Τσαμαντά και την Παραμυθιά, προκαλούν και προσκαλούν τους επισκέπτες να τους απολαύσουν ή και να μελετήσουν την τοπική αρχιτεκτονική.
Αξιόλογοι παραδοσιακοί οικισμοί στην Παλαιά Σαγιάδα, το Φοινίκι, το Πλαίσιο, τη Φανερωμένη, τη Σίδερη, τον Τσαμαντά και την Παραμυθιά, προκαλούν και προσκαλούν τους επισκέπτες να τους απολαύσουν ή και να μελετήσουν την τοπική αρχιτεκτονική.
9.- Αρχοντικά
Καλοδιατηρημένα αρχοντικά και κτίρια στην πόλη της Ηγουμενίτσας, το αρχοντικό της οικογένειας «Πιτούλη» και το αναπαλαιωμένο Διοικητήριο και το ανακαινισμένο αρχοντικό του «Ρίγγα» στην Παραμυθιά.
Ο περιηγητής του οικολογικού τουρισμού
Επισκεπτόμενος ο φυσιολάτρης περιηγητής τη Θεσπρωτία έχει την ευκαιρία:
- να περιπλανηθεί στα δάση στα όρη της Μουργκάνας και του Γκορίλα ή να εξερευνήσει τους εθνικούς δρυμούς στα στενά του Καλαμά και του Αχέροντα
- να απολαύσει τα υπέροχα μνημεία της φύσης, τα φαράγγια, τα σπήλαια και τους καταρράκτες
- να παρατηρήσει και να θαυμάσει τα σπάνια είδη πουλιών που φωλιάζουν ή καταφεύγουν στα παράκτια οικοσυστήματα και τους υγρότοπους στις εκβολές του Καλαμά, στο Μακρυγιάλι και στο έλος Καλοδικίου.
Καλοδιατηρημένα αρχοντικά και κτίρια στην πόλη της Ηγουμενίτσας, το αρχοντικό της οικογένειας «Πιτούλη» και το αναπαλαιωμένο Διοικητήριο και το ανακαινισμένο αρχοντικό του «Ρίγγα» στην Παραμυθιά.
Ο περιηγητής του οικολογικού τουρισμού
Επισκεπτόμενος ο φυσιολάτρης περιηγητής τη Θεσπρωτία έχει την ευκαιρία:
- να περιπλανηθεί στα δάση στα όρη της Μουργκάνας και του Γκορίλα ή να εξερευνήσει τους εθνικούς δρυμούς στα στενά του Καλαμά και του Αχέροντα
- να απολαύσει τα υπέροχα μνημεία της φύσης, τα φαράγγια, τα σπήλαια και τους καταρράκτες
- να παρατηρήσει και να θαυμάσει τα σπάνια είδη πουλιών που φωλιάζουν ή καταφεύγουν στα παράκτια οικοσυστήματα και τους υγρότοπους στις εκβολές του Καλαμά, στο Μακρυγιάλι και στο έλος Καλοδικίου.
- να μελετήσει την εξαιρετική ποικιλία της χλωρίδας
- να επισκεφθεί μοναδικές παραλίες από τη Σαγιάδα και το Δρέπανο μέχρι την Πλαταριά, τα Σύβοτα και την Πέρδικα.
- να συμμετάσχει σε δραστηριότητες extreme σπορ (καγιάκ, rafting, αιωροπτερισμό, διάσχιση φαραγγιών (canyonig), ποδήλατο βουνού, ιππασία κ.α.), που τα τελευταία χρόνια γνωρίζουν θεαματική άνοδο στην περιοχή μας.
- τέλος, να διαμείνει σε πρότυπες αγροτουριστικές μονάδες, που δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει την τοπική αρχιτεκτονική, την πολιτισμική και γαστρονομική μας παράδοση, αλλά και τα προϊόντα, τις αγροτικές ασχολίες και την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Οι επισκέπτες των οικολογικά ευαίσθητων περιοχών οφείλουν να τηρούν προσεκτικά τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος από τη ρύπανση, την αποφυγή κάθε ενόχλησης των φυσικών βιοτόπων και διατάραξης της ισορροπίας των οικοσυστημάτων, όπως στηρίζονται άλλωστε και από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προστατευόμενων περιοχών (για παράδειγμα το πρόγραμμα NATURA 2000 για τα στενά και το δέλτα του Καλαμά, τις εκβολές του Αχέροντα και το έλος Καλοδικίου).
Αίτια ανάπτυξης οικοτουρισμού
Η ανάπτυξη του οικοτουρισμού αποδίδεται και συναρτάται με ορισμένα προβλήματα που δημιούργησε η αύξηση, και κυρίως ο τρόπος ανάπτυξης, του μαζικού τουρισμού, προβλήματα κυρίως περιβαλλοντικής και κοινωνικής - πολιτιστικής υποβάθμισης περιοχών ή χωρών, αλλά και άνισης κατανομής του προκαλούμενου οικονομικού οφέλους. Η αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του πληθυσμού γενικά, ή της τουριστικής αγοράς ειδικότερα, και οι στόχοι για μια βιώσιμη και αειφόρο τουριστική ανάπτυξη, που επιδιώκουν διάφοροι τομείς (διεθνείς, κρατικοί, επιχειρηματικοί) θεωρούνται οι κύριοι προωθητικοί παράγοντες του οικοτουρισμού.
Γενικά, ο οικοτουρισμός ορίζεται ως μια περιβαλλοντικά υπεύθυνη ταξιδιωτική δραστηριότητα, σε σχετικά άθικτες φυσικές περιοχές, με στόχο την απόλαυση και γνωριμία των φυσικών, αλλά και ενταγμένων στο φυσικό περιβάλλον, αγαθών. Όντας μια δραστηριότητα περιορισμένων περιβαλλοντικών επιπτώσεων ο οικοτουρισμός, εκτός του ότι προσφέρει ευχαρίστηση και εμπειρίες στον επισκέπτη, διατηρεί και ενισχύει την ευημερία των τοπικών κοινοτήτων, που θεωρούνται αναπόσπαστο τμήμα μιας τέτοιας δραστηριότητας και αναπτυξιακής διαδικασίας.
Ο οικολογικός τουρισμός είναι μια εναλλακτική μορφή, η οποία έχει άμεση σχέση με το αγροτικό περιβάλλον και είναι συνυφασμένος και με δραστηριότητες σε αγροτικούς χώρους, οι οποίες προωθούν την προστασία του περιβάλλοντος και προσφέρει στους τουρίστες θετικές εμπειρίες και ευκαιρίες για γνωριμία με το περιβάλλον και γενικότερα με την ύπαιθρο.
Φυσιολατρικός ή περιβαλλοντικός τουρισμός
Άλλες έννοιες, όπως ο τουρισμός φύσεως ή φυσιολατρικός και ο περιβαλλοντικός τουρισμός, σχετίζονται με τον οικοτουρισμό και κατά συνέπεια με τον αγροτουρισμό. Αυτές οι μορφές εστιάζονται σε δραστηριότητες υπαίθριας αναψυχής, που χρησιμοποιούν πόρους με ειδικά φυσικά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα θάλασσα, αέρα ή δραστηριότητες συλλεκτικού χαρακτήρα (κυνήγι - σουβενίρ), με διάφορους βαθμούς επίδρασης στο περιβάλλον, που ωστόσο προωθούν πολιτικές αειφορικής ανάπτυξης.
Δυνατότητες – Προοπτικές – Ευκαιρίες ανάπτυξης του οικοτουρισμού
Ο νομός μας παρουσιάζει πολλαπλές ευκαιρίες για την ανάπτυξη του οικοτουρισμού και εντοπίζονται:
· στον πλούτο και την ποικιλία των φυσικών, πολιτιστικών και αρχαιολογικών πόρων
· στη στήριξη από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προστατευομένων περιοχών (όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα NATURA 2000)
· στα προσφερόμενα από τον κρατικό τομέα οικονομικά κίνητρα , εθνικά και κοινοτικά, για αγροτουριστικές επενδύσεις
· στην ένταξη στο πρόγραμμα «ΠΙΝΔΟΣ» των ορεινών όγκων της Μουργκάνας και του Σουλίου
· στην ολοένα και αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του κοινού
· στη συσσώρευση σχετικών με τον οικοτουρισμό και αγροτουρισμό εμπειριών και απολαύσεων
Εναλλακτικές μορφές τουρισμού στη Θεσπρωτία
Ιδιαίτερα, στο νομό μας ο οικοτουρισμός μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος. Ατέλειωτες δαντελωτές παραλίες, χερσόνησοι και ακρωτήρια, στολίζουν τη δυτική πλευρά του νομού, από το Κρεμμύδι και το Στροβίλι της Σαγιάδας στο βορά, την απέραντη παραλία του ακρωτηρίου του Δρεπάνου και τη χερσόνησο της Λυγιάς, με τον ομώνυμο Πύργο του 5ου αι. π.Χ. στην Ηγουμενίτσα, μέχρι τις παραλίες της Πλαταριάς, των Συβότων και της Πέρδικας στο νότο. Στην ενδοχώρα εκτείνονται πεδιάδες, κοιλάδες, η λίμνη με τα νούφαρα και τους κάστορες στο Καλοδίκι Μαργαριτίου, φαράγγια κατά μήκος των ποταμών Αχέροντα και Καλαμά, το ονειρικό Δέλτα με τον υγρότοπο του ποταμού Καλαμά στο Ιόνιο, η απέραντη αμμώδης παραλία του ακρωτηρίου του Δρεπάνου και ο υδροβιότοπος με τους αγριόκυκνους, τους ερωδιούς και τους τσικνιάδες στο Μακρυγιάλι, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, που ικανοποιούν τα γούστα και το πιο απαιτητικού επισκέπτη.
Ο ορεινός τουρισμός με αναρρίχηση, πεζοπορία και κατάβαση βράχων στα βουνά της Μουργκάνας και του Γκορίλα, ο θρησκευτικός με το γνωστό πλέον στο πανελλήνιο μοναστήρι του Γηρομερίου, χτισμένο από το 14ο αι. από τον όσιο Νείλο, το μετέωρο γραφικό εκκλησάκι του Αη-Μηνά στο Κοκκινολιθάρι, μετόχι της ιεράς μονής Γηρομερίου, χτισμένο από το 1.667, στην κορυφή του βράχου , απ΄ όπου μπορεί κανείς να ατενίσει όλο τον κάμπο της Σκάλας Φιλιατών, τη μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ράγιο, του 12ου αι., τις παλαιοχριστιανικές εκκλησίες του Αη-Γιώργη στην Καμίτσιανη Τσαμαντά, με αξιόλογες τοιχογραφίες από τον 16ο αι., της Παναγίας στην Παραμυθιά, του 13oυ αι., με αξιόλογες αγιογραφίες και τον καλά σωζόμενο κεντημένο επιτάφιο, ο πολιτιστικός τουρισμός με αναβίωση παλαιών ηθών και εθίμων και πανηγύρια σ΄όλο το νομό, ο αρχαιολογικός, με θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις σε επισκέψιμους και συντηρημένους αρχαιολογικούς χώρους και πλήθος πολιστιστικών εκδηλώσεων, με τη γιορτή του ποταμού Αχέροντα, ο αγροτουρισμός σε φάρμες με πόνυ και άλογα ιππασίας, ο εναλλακτικός τουρισμός με ιππασία, ράφτινγκ και καγιάκ στον μυθικό Αχέροντα, που μπορεί κανείς να φτάσει μέχρι τις πύλες του Άδη, ή να περπατήσει από τη Σκάλα μέχρι τις πηγές του Αχέροντα και, ακόμη ψηλότερα, μέχρι το ηρωικό Σούλι, όπου κάθε χρόνο διοργανώνονται οι γιορτές Σουλίου, αποδίδοντας φόρο τιμής στους ένδοξους και ηρωικούς Σουλιώτες, προωθώντας έτσι τον ιστορικό τουρισμό, δραστηριότητες με παραπέντε πάνω από τον Αχέροντα ή με βάρκες μέσα στο Δέλτα του Καλαμά, όπου βρίσκουν καταφύγιο πλήθος αγριόπαπιες και αποδημητικά πουλιά. Όλες αυτές οι μορφές τουρισμού, σε συνδυασμό με μαθητικές εκδρομές και εκδρομές περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, που οργανώνονται κάθε χρόνο από σχολεία της Α/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης, με τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης που υπάρχουν στον Αχέροντα και τη Σαγιάδα, κι΄ αυτό που σύντομα θα δημιουργηθεί στους Φιλιάτες, αλλά και με γενικότερες πολιτικές ανάπτυξης του τουρισμού, με τουριστική προβολή του νομού μας σ΄ όλες τις εκθέσεις τουρισμού στην Ελλάδα και την Ευρώπη, με διαφημιστικά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ, με ευρύτερα προγράμματα ανάπτυξης ορεινών όγκων, δίνουν μια νέα ώθηση στην οικονομία και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσπρωτίας, μέσω της Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής, αναγνωρίζοντας το καθήκον της να αναδείξει τους θησαυρούς που της χάρισε τόσο απλόχερα η φύση και η ιστορία και πιστεύοντας στην αξία του εναλλακτικού τουρισμού, με ό,τι σημαίνει αυτό για την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής μας, έθεσε τα θεμέλια προς αυτή την κατεύθυνση, μέσα από συντονισμένες ενέργειες προβολής (όπως ημερίδες, σεμινάρια, συμμετοχή σε τουριστικές εκθέσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό, με κατασκευή πλήρους ιστοσελίδας, τηλεοπτικών σποτ και άλλου έντυπου διαφημιστικού υλικού με τις παραλίες, τα ποτάμια, τους ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρου, τους ορεινούς όγκους και τις εκκλησίες του νομού).
Παράλληλα, η επέκταση του νέου λιμανιού της Ηγουμενίτσας, η ολοκλήρωση της Εγνατίας και της Ιόνιας οδού, θα καταστήσουν τη Θεσπρωτία κομβικό σημείο και πόλο έλξης τουριστών όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό.
Τελειώνοντας, θα ΄θελα να τονίσω ότι η επιστροφή στη φύση δεν είναι απλά και μόνο σύνθημα, είναι, και έτσι πρέπει να το δούμε όλοι μας,
oανάγκη διεξόδου από την καθημερινότητα, από το άγχος και τη ρουτίνα της σύγχρονης κοινωνίας του υπερκαταναλωτισμού και της παγκοσμιοποίησης,
oείναι προσπάθεια ποιοτικής αναβάθμισης και αλλαγής τρόπου ζωής,
oείναι μια μικρή επανάσταση, που φέρνει τον άνθρωπο κοντά στη φύση, αναζητώντας το διαφορετικό, το πρωτόγνωρο, το αυθεντικό.-
- να συμμετάσχει σε δραστηριότητες extreme σπορ (καγιάκ, rafting, αιωροπτερισμό, διάσχιση φαραγγιών (canyonig), ποδήλατο βουνού, ιππασία κ.α.), που τα τελευταία χρόνια γνωρίζουν θεαματική άνοδο στην περιοχή μας.
- τέλος, να διαμείνει σε πρότυπες αγροτουριστικές μονάδες, που δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει την τοπική αρχιτεκτονική, την πολιτισμική και γαστρονομική μας παράδοση, αλλά και τα προϊόντα, τις αγροτικές ασχολίες και την καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Οι επισκέπτες των οικολογικά ευαίσθητων περιοχών οφείλουν να τηρούν προσεκτικά τις απαιτήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος από τη ρύπανση, την αποφυγή κάθε ενόχλησης των φυσικών βιοτόπων και διατάραξης της ισορροπίας των οικοσυστημάτων, όπως στηρίζονται άλλωστε και από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προστατευόμενων περιοχών (για παράδειγμα το πρόγραμμα NATURA 2000 για τα στενά και το δέλτα του Καλαμά, τις εκβολές του Αχέροντα και το έλος Καλοδικίου).
Αίτια ανάπτυξης οικοτουρισμού
Η ανάπτυξη του οικοτουρισμού αποδίδεται και συναρτάται με ορισμένα προβλήματα που δημιούργησε η αύξηση, και κυρίως ο τρόπος ανάπτυξης, του μαζικού τουρισμού, προβλήματα κυρίως περιβαλλοντικής και κοινωνικής - πολιτιστικής υποβάθμισης περιοχών ή χωρών, αλλά και άνισης κατανομής του προκαλούμενου οικονομικού οφέλους. Η αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του πληθυσμού γενικά, ή της τουριστικής αγοράς ειδικότερα, και οι στόχοι για μια βιώσιμη και αειφόρο τουριστική ανάπτυξη, που επιδιώκουν διάφοροι τομείς (διεθνείς, κρατικοί, επιχειρηματικοί) θεωρούνται οι κύριοι προωθητικοί παράγοντες του οικοτουρισμού.
Γενικά, ο οικοτουρισμός ορίζεται ως μια περιβαλλοντικά υπεύθυνη ταξιδιωτική δραστηριότητα, σε σχετικά άθικτες φυσικές περιοχές, με στόχο την απόλαυση και γνωριμία των φυσικών, αλλά και ενταγμένων στο φυσικό περιβάλλον, αγαθών. Όντας μια δραστηριότητα περιορισμένων περιβαλλοντικών επιπτώσεων ο οικοτουρισμός, εκτός του ότι προσφέρει ευχαρίστηση και εμπειρίες στον επισκέπτη, διατηρεί και ενισχύει την ευημερία των τοπικών κοινοτήτων, που θεωρούνται αναπόσπαστο τμήμα μιας τέτοιας δραστηριότητας και αναπτυξιακής διαδικασίας.
Ο οικολογικός τουρισμός είναι μια εναλλακτική μορφή, η οποία έχει άμεση σχέση με το αγροτικό περιβάλλον και είναι συνυφασμένος και με δραστηριότητες σε αγροτικούς χώρους, οι οποίες προωθούν την προστασία του περιβάλλοντος και προσφέρει στους τουρίστες θετικές εμπειρίες και ευκαιρίες για γνωριμία με το περιβάλλον και γενικότερα με την ύπαιθρο.
Φυσιολατρικός ή περιβαλλοντικός τουρισμός
Άλλες έννοιες, όπως ο τουρισμός φύσεως ή φυσιολατρικός και ο περιβαλλοντικός τουρισμός, σχετίζονται με τον οικοτουρισμό και κατά συνέπεια με τον αγροτουρισμό. Αυτές οι μορφές εστιάζονται σε δραστηριότητες υπαίθριας αναψυχής, που χρησιμοποιούν πόρους με ειδικά φυσικά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα θάλασσα, αέρα ή δραστηριότητες συλλεκτικού χαρακτήρα (κυνήγι - σουβενίρ), με διάφορους βαθμούς επίδρασης στο περιβάλλον, που ωστόσο προωθούν πολιτικές αειφορικής ανάπτυξης.
Δυνατότητες – Προοπτικές – Ευκαιρίες ανάπτυξης του οικοτουρισμού
Ο νομός μας παρουσιάζει πολλαπλές ευκαιρίες για την ανάπτυξη του οικοτουρισμού και εντοπίζονται:
· στον πλούτο και την ποικιλία των φυσικών, πολιτιστικών και αρχαιολογικών πόρων
· στη στήριξη από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο προστατευομένων περιοχών (όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα NATURA 2000)
· στα προσφερόμενα από τον κρατικό τομέα οικονομικά κίνητρα , εθνικά και κοινοτικά, για αγροτουριστικές επενδύσεις
· στην ένταξη στο πρόγραμμα «ΠΙΝΔΟΣ» των ορεινών όγκων της Μουργκάνας και του Σουλίου
· στην ολοένα και αυξανόμενη περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση του κοινού
· στη συσσώρευση σχετικών με τον οικοτουρισμό και αγροτουρισμό εμπειριών και απολαύσεων
Εναλλακτικές μορφές τουρισμού στη Θεσπρωτία
Ιδιαίτερα, στο νομό μας ο οικοτουρισμός μπορεί να βρει πρόσφορο έδαφος. Ατέλειωτες δαντελωτές παραλίες, χερσόνησοι και ακρωτήρια, στολίζουν τη δυτική πλευρά του νομού, από το Κρεμμύδι και το Στροβίλι της Σαγιάδας στο βορά, την απέραντη παραλία του ακρωτηρίου του Δρεπάνου και τη χερσόνησο της Λυγιάς, με τον ομώνυμο Πύργο του 5ου αι. π.Χ. στην Ηγουμενίτσα, μέχρι τις παραλίες της Πλαταριάς, των Συβότων και της Πέρδικας στο νότο. Στην ενδοχώρα εκτείνονται πεδιάδες, κοιλάδες, η λίμνη με τα νούφαρα και τους κάστορες στο Καλοδίκι Μαργαριτίου, φαράγγια κατά μήκος των ποταμών Αχέροντα και Καλαμά, το ονειρικό Δέλτα με τον υγρότοπο του ποταμού Καλαμά στο Ιόνιο, η απέραντη αμμώδης παραλία του ακρωτηρίου του Δρεπάνου και ο υδροβιότοπος με τους αγριόκυκνους, τους ερωδιούς και τους τσικνιάδες στο Μακρυγιάλι, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, που ικανοποιούν τα γούστα και το πιο απαιτητικού επισκέπτη.
Ο ορεινός τουρισμός με αναρρίχηση, πεζοπορία και κατάβαση βράχων στα βουνά της Μουργκάνας και του Γκορίλα, ο θρησκευτικός με το γνωστό πλέον στο πανελλήνιο μοναστήρι του Γηρομερίου, χτισμένο από το 14ο αι. από τον όσιο Νείλο, το μετέωρο γραφικό εκκλησάκι του Αη-Μηνά στο Κοκκινολιθάρι, μετόχι της ιεράς μονής Γηρομερίου, χτισμένο από το 1.667, στην κορυφή του βράχου , απ΄ όπου μπορεί κανείς να ατενίσει όλο τον κάμπο της Σκάλας Φιλιατών, τη μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Ράγιο, του 12ου αι., τις παλαιοχριστιανικές εκκλησίες του Αη-Γιώργη στην Καμίτσιανη Τσαμαντά, με αξιόλογες τοιχογραφίες από τον 16ο αι., της Παναγίας στην Παραμυθιά, του 13oυ αι., με αξιόλογες αγιογραφίες και τον καλά σωζόμενο κεντημένο επιτάφιο, ο πολιτιστικός τουρισμός με αναβίωση παλαιών ηθών και εθίμων και πανηγύρια σ΄όλο το νομό, ο αρχαιολογικός, με θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις σε επισκέψιμους και συντηρημένους αρχαιολογικούς χώρους και πλήθος πολιστιστικών εκδηλώσεων, με τη γιορτή του ποταμού Αχέροντα, ο αγροτουρισμός σε φάρμες με πόνυ και άλογα ιππασίας, ο εναλλακτικός τουρισμός με ιππασία, ράφτινγκ και καγιάκ στον μυθικό Αχέροντα, που μπορεί κανείς να φτάσει μέχρι τις πύλες του Άδη, ή να περπατήσει από τη Σκάλα μέχρι τις πηγές του Αχέροντα και, ακόμη ψηλότερα, μέχρι το ηρωικό Σούλι, όπου κάθε χρόνο διοργανώνονται οι γιορτές Σουλίου, αποδίδοντας φόρο τιμής στους ένδοξους και ηρωικούς Σουλιώτες, προωθώντας έτσι τον ιστορικό τουρισμό, δραστηριότητες με παραπέντε πάνω από τον Αχέροντα ή με βάρκες μέσα στο Δέλτα του Καλαμά, όπου βρίσκουν καταφύγιο πλήθος αγριόπαπιες και αποδημητικά πουλιά. Όλες αυτές οι μορφές τουρισμού, σε συνδυασμό με μαθητικές εκδρομές και εκδρομές περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, που οργανώνονται κάθε χρόνο από σχολεία της Α/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης, με τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης που υπάρχουν στον Αχέροντα και τη Σαγιάδα, κι΄ αυτό που σύντομα θα δημιουργηθεί στους Φιλιάτες, αλλά και με γενικότερες πολιτικές ανάπτυξης του τουρισμού, με τουριστική προβολή του νομού μας σ΄ όλες τις εκθέσεις τουρισμού στην Ελλάδα και την Ευρώπη, με διαφημιστικά τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σποτ, με ευρύτερα προγράμματα ανάπτυξης ορεινών όγκων, δίνουν μια νέα ώθηση στην οικονομία και την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Θεσπρωτίας, μέσω της Νομαρχιακής Επιτροπής Τουριστικής Προβολής, αναγνωρίζοντας το καθήκον της να αναδείξει τους θησαυρούς που της χάρισε τόσο απλόχερα η φύση και η ιστορία και πιστεύοντας στην αξία του εναλλακτικού τουρισμού, με ό,τι σημαίνει αυτό για την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής μας, έθεσε τα θεμέλια προς αυτή την κατεύθυνση, μέσα από συντονισμένες ενέργειες προβολής (όπως ημερίδες, σεμινάρια, συμμετοχή σε τουριστικές εκθέσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό, με κατασκευή πλήρους ιστοσελίδας, τηλεοπτικών σποτ και άλλου έντυπου διαφημιστικού υλικού με τις παραλίες, τα ποτάμια, τους ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρου, τους ορεινούς όγκους και τις εκκλησίες του νομού).
Παράλληλα, η επέκταση του νέου λιμανιού της Ηγουμενίτσας, η ολοκλήρωση της Εγνατίας και της Ιόνιας οδού, θα καταστήσουν τη Θεσπρωτία κομβικό σημείο και πόλο έλξης τουριστών όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από το εξωτερικό.
Τελειώνοντας, θα ΄θελα να τονίσω ότι η επιστροφή στη φύση δεν είναι απλά και μόνο σύνθημα, είναι, και έτσι πρέπει να το δούμε όλοι μας,
oανάγκη διεξόδου από την καθημερινότητα, από το άγχος και τη ρουτίνα της σύγχρονης κοινωνίας του υπερκαταναλωτισμού και της παγκοσμιοποίησης,
oείναι προσπάθεια ποιοτικής αναβάθμισης και αλλαγής τρόπου ζωής,
oείναι μια μικρή επανάσταση, που φέρνει τον άνθρωπο κοντά στη φύση, αναζητώντας το διαφορετικό, το πρωτόγνωρο, το αυθεντικό.-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου