"Απάνθισμα Θεσπρωτικού Γλωσσικού Ιδιώματος (ντοπιολαλιάς)"

.
Πρόσφατα, κυκλοφόρησε το βιβλίο του αγαπητού πρώην δημάρχου Φιλιατών Γάκη Κολιούση με τίτλο "Απάνθισμα Θεσπρωτικού Γλωσσικού Ιδιώματος (ντοπιολαλιάς)"

Έργο ζωής για τον Σιδερίτη νομικό έρχεται να ολοκληρώσει την έρευνα που ξεκίνησε ο Νικόλαος Νίτσος από τον Τσαμαντά και συνέχισαν οι Σπύρος Χρηστίδης από την Κοκκινιά και Παναγιώτης Μήτσης από το Φοινίκι.

Ο Αντώνης Α. Ζώης Καθηγητής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο πρόλογο του βιβλίου αναφέρει:

«Κατά τα τελευταία έτη ξεκίνησε, μετά από αδικαιολόγητες καθυστερήσεις πολλών δεκαετιών, η επιστημονική μελέτη, καταγραφή και δημοσίευση, σημαντικών τμημάτων ή όψεων του λαϊκού λόγου και πολιτισμού της Τσιαμουριάς ή Θεσπρωτίας, κατά την επίσημη ονομασία του ΒΔ Νομού της Ηπείρου.

Για την μελέτη της τοπικής ελληνικής διαλέκτου, σχεδόν σε πλήρη εγκατάλειψη με την επικράτηση της λεγόμενης δημοτικής των Αθηνών και των άλλων αστικών κέντρων, σημαντική έρευνα έχει ήδη πραγματοποιηθεί από μερικούς λογίου ς της περιοχής, με την σύνταξη λεξικών, σε μεγάλο ποσοστό με το ίδιο στόχο, όμως και με αρκετές διαφορές από το ένα λεξικό στο άλλο. Οι διαφορές οφείλονται τόσο στον τόπο και χρόνο της καταγραφής των γλωσσικών-διαλεκτικών δεδομένων όσο και στον τόπο και χρόνο της προσωπικής ζωής και άμεσης επαφής με αυτό το γλωσσικό υλικό, αλλά και στον φιλολογικό-γλωσσολογικό τρόπο σύνταξης των λεξικών, με μικρές και μεγάλες διαφορές από τον έναν ερευνητή στον άλλον.

Ιδιαιτέρως αξιόλογη είναι η συμβολή του Γιώργου Κολιούση στην καταγραφή του γλωσσικού υλικού, στο παρόν λεξικό, χωρίς περιορισμό σε στενό τοπογραφικό πλαίσιο. Σημαντική είναι η συμβολή του όχι μόνο στη συγκέντρωση και στην ερμηνεία αλλά και στην έρευνα της ετυμολογικής προέλευσης των λέξεων.

Η παράλληλη χρήση όλων των συγγενών εργασιών για τον νεότερο σύγχρονο ερευνητή εκτείνεται σε θετική διάμετρο, μπορούν να αξιοποιηθούν τα θετικά γνωρίσματα όλων των εργασιών. Η αναβίωση των διαλέκτων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Είναι, όμως, ευχερής και απαραίτητος ο πλουτισμός της σημερινής ομιλουμένης ή γραπτής ελληνικής γλώσσας με πολλές από τις λέξεις και εκφράσεις των παλαιών ιδιωμάτων, με κύριο στόχο την αποφυγή των πολυαρίθμων χρήσεων ξένων λέξεων, ακόμα και για τα απλούστερα φαινόμενα, γεγονότα, αντικείμενα της καθημερινής ζωής. Οι καταστροφικές επιδράσεις στην ποιότητα της ελληνικής γλώσσας από εκατοντάδες δημοσίων λειτουργών, γραφέων σε εφημερίδες και περιοδικά, εκφωνητών στις τηλεοράσεις, επεκτείνονται χωρίς διακοπή, ενώ παραλλήλως η ελληνική παιδεία εν γένει, όλων των βαθμίδων, δεν αναπτύσσεται.

Υπάρχει ελπίς, με πρώτα βήματα μιας αναγέννησης τη μελέτη των τελευταίων γλωσσικών ιδιωμάτων, να αναστηθεί η σωστή νεοελληνική γλώσσα;»